در راستای تعمیم و گسترش پوشش بیمه‌ای به آحاد جامعه، هموطنان عزیز خارج از کشور که تمایل به بیمه‌پردازی نزد سازمان تأمین اجتماعی دارند، می‌توانند نسبت به انعقاد قرارداد و پرداخت حقبیمه متعلقه بر اساس مقررات بیمه ایرانیان خارج از کشور اقدام نمایند. امید است این گروه از مخاطبان سازمان با بهره‌مندی از بستر بیمه‌ای فراهم شده نسبت به پرداخت منظم حقبیمه خود اقدام نموده و با احراز شرایط مقرر از خدمات و تعهدات قانونی مربوطه (مستمریهای بازنشستگی، ازکارافتادگی و بازماندگان) بهره‌مند گردند.
مقررات بیمه ایرانیان خارج از کشور
الف) مشمولین
ب) شرایط پذیرش تقاضا
ج) دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه
د) نرخ پرداخت حق بیمه و تعهدات بیمه‌ای
هـ) نحوه ارائه تقاضا و ضوابط انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه
و) نحوه انجام معاینه پزشکی متقاضیان
ز) خدمات درمانی
ح) افراد خانواده بیمهشده
ط) نحوه تحت تکفل قرار گرفتن والدین بیمه شده و شوهر بیمه شده زن
ی) نحوه احتساب سوابق خدمت نظام وظیفه و حضور درجبهه
ک) نحوه نقل و انتقال حق بیمه یا کسور بازنشستگی از سایر صندوقها به سازمان تأمین اجتماعی
ل) شرایط عام برقراری مستمری بازنشستگی
م) شرایط بازنشستگی بر اساس قانون تعیین تکلیف تأمین اجتماعی اشخاصی که 10 سال و کمتر حقبیمه پرداخت کردهاند مصوب 17/07/1392 مجلس شورای اسلامی
ن) شرایط برقراری مستمری ازکارافتادگی
س) شرایط برقراری مستمری بازماندگان
الف) مشمولین
کلیه اتباع ایرانی اعم از شاغل و یا غیر‌شاغل خارج از کشور که فاقد نظام بیمه‌ای نزد سایر صندوقهای بازنشستگی و سازمان تأمین‌اجتماعی هستند.
ب) شرایط سنی پذیرش تقاضا
- سن پذیرش درخواست برای زنان و مردان در تاریخ ثبت تقاضا حداقل 18 سال و حداکثر 50 سال تمام میباشد.
- چنانچه سن متقاضی در زمان ثبت تقاضا بیش از 50 سال باشد، پذیرش درخواست وی منوط به دارا بودن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی معادل مدت مازاد سنی مقرر خواهد بود.
مثال: چنانچه بیمه شده ای در زمان ارائه درخواست 53 سال و 7 ماه سن داشته باشد، پذیرش درخواست وی منوط به داشتن حداقل 3 سال و 7 ماه سابقه پرداخت حق بیمه قبلی است.
- آن عده از متقاضیانی که در تاریخ ارائه تقاضا حداقل دارای 10 سال سابقه پرداخت حقبیمه هستند از اعمال شرایط سنی مقرر معاف بوده و بدون محدودیت سنی می توانند نسبت به انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه اقدام نمایند.
ج) دستمزد مبنای پرداخت حقبیمه
متقاضیان مرد یا زن با توجه به تاریخ درخواست و احراز شرایط سن وسابقه، می‌توانند نسبت به انتخاب دستمزد مبنای پرداخت حقبیمه خود طبق جدول ذیل اقدام کنند:
|
جنسیت
|
سن متقاضی
|
سابقه پرداخت حق بیمه قبلی
|
|
0 تا 5 سال
|
5 تا 10 سال
|
10 تا 15 سال
|
15 سال و بیشتر
|
|
مرد
|
بدون شرایط سنی
|
از 5/1 برابرحداقل تا حداکثر دستمزد
|
-
|
-
|
-
|
|
45 سال تمام و کمتر
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر دستمزد مصوب
|
از 5/1 برابرحداقل تا حداکثر 3 برابر حداقل دستمزد
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر میانگین دستمزد 360 روز آخر بیمه‌پردازی
|
|
46 الی 47
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 6 برابر حداقل
|
|
47 الی 48
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 5 برابر حداقل
|
|
48 الی 49
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 4 برابر حداقل
|
|
49 الی 50
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 3 برابر حداقل
|
|
50 سال و بیشتر
|
از 5/1 برابرحداقل تا حداکثر 2 برابر حداقل دستمزد
|
|
زن
|
بدون شرایط سنی
|
از 5/1 برابرحداقل تا حداکثر دستمزد
|
-
|
-
|
-
|
|
40 سال تمام و کمتر
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 5 برابر حداقل
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 3 برابر حداقل دستمزد
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر میانگین دستمزد 360 روز آخر بیمه‌پردازی
|
|
41 الی 42
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 5 برابر حداقل
|
|
42 الی 43
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 5 برابر حداقل
|
|
43 الی 44
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 5 برابر حداقل
|
|
44 الی 45
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 5 برابر حداقل
|
|
45 سال و بیشتر
|
از 5/1 برابر حداقل تا حداکثر 2 برابر حداقل دستمزد
|
د) نرخ پرداخت حق بیمه و تعهدات بیمه‌ای
- متقاضیان با پرداخت حقبیمه مقرر می‌توانند به ترتیب زیر از تعهدات مندرج در قانون تأمین‌اجتماعی برخوردار شوند:
الف: بیمه بازنشستگی و فوت با نرخ حق بیمه 16% (14% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت)
ب: بیمه بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت با نرخ حق بیمه 20% (18% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت)
- برخورداری بیمه‌شدگان از مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان حسب شرایط مقرر در قانون تأمین‌اجتماعی و تغییرات بعدی آن خواهد بود.
- پرداخت وسایل کمک‌پزشکی (پروتز و اورتز) و کمک هزینه مراسم ترحیم به این قبیل از بیمه‌شدگان در صورت دارا بودن حمایت درمانی در زمان ارائه درخواست و انعقاد قرارداد با رعایت کلیه شرایط قانونی امکان پذیر میباشد.
هـ) نحوه ارائه تقاضا و ضوابط انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه
- مراجعه متقاضی یا وکیل قانونی به کارگزار رسمی برون‌مرزی تامین اجتماعی، سامانه اعلام درخواست بیمه ایرانیان خارج از کشور به نشانی: tamin.ir/eform/Form/18 و یا شعب تأمین اجتماعی جهت ارائه درخواست (مطابق فرم پیوست).
- سازمان تأمین‌اجتماعی موظف است حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ ثبت تقاضا، استحقاق یا عدم استحقاق متقاضی را بررسی و نتیجه را اعلام و متقاضی نیز می بایست ظرف مدت یک ماه نسبت به امضاء قرارداد و پرداخت حق بیمه متعلقه اقدام نماید.
تذکر: چنانچه بنا به عللی مهلت مقرر سه ماهه (دو ماه واحد اجرایی و یک ماه متقاضی) سپری شود، شروع امر بیمه منوط به تسلیم درخواست مجدد و رعایت سایر شرایط مقرر خواهد بود.
و) نحوه انجام معاینه پزشکی متقاضیان
- متقاضیانی که بیمه بازنشستگی و فوت با نرخ 16% (14% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت) را انتخاب مینمایند نیازی به انجام معاینات پزشکی نخواهند داشت.
- متقاضیان بیمه بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت با نرخ 20 % (18% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت) در صورت احراز شرایط مندرج در تذکر ذیل از انجام معاینات پزشکی معاف بوده در غیر این صورت می‌بایست بدواً با هزینه شخص متقاضی مورد معاینه پزشکی قرار گیرند و چنانچه ازکارافتاده کلی شناخته شوند، تنها می‌توانند در قبال تعهدات بیمه بازنشستگی و فوت با نرخ 16% (14% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت) مشمول مقررات بیمه ایرانیان خارج از کشور قرار گیرند.
تذکر: در مواردی که متقاضی نرخ 20% (18% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت) را انتخاب نماید و دارای سابقه پرداخت حقبیمه قابل قبول نزد سازمان باشد، در صورت احراز توأمان شرایط زیر از انجام معاینات پزشکی بدو قرارداد معاف خواهد بود:
- ظرف 10 سال قبل از تاریخ درخواست یک سال سابقه پرداخت حق بیمه با نرخ کامل داشته باشد.
- ظرف یک سال قبل از تاریخ درخواست دارای 90 روز سابقه پرداخت حق بیمه با نرخ کامل باشد.
معاینات پزشکی متقاضیان برابر استانداردهای ج.ا.ایران انجام می‌گیرد. بنابراین نمایندگی سیاسی،کنسولگری وابسته کار و یا کارگزار برون‌مرزی پس از احراز هویت متقاضی از طریق رؤیت شناسنامه، کارت ملی و.... با الصاق یک قطعه عکس به فرم معاینه پزشکی(پیوست می باشد)، وی را جهت انجام معاینه به پزشک معتمد (ترجیحاً پزشک متخصص داخلی) که مورد تأیید مراجع یادشده در خارج از کشور است، معرفی و متقاضی نیز می بایست نتیجه معاینات مربوطه، به همراه ترجمه آن را پس از تأیید توسط نمایندگی سیاسی، کنسولگری و یا وابسته کار به انضمام کلیه مستندات پزشکی (شامل مدارک کلینیکی و پاراکلینیکی) به شعبه یا کارگزار رسمی برون‌مرزی ارائه نماید.
ز) خدمات درمانی
- متقاضی در صورت تمایل می‌تواند هنگام ارائه درخواست و انعقاد قرارداد، علاوه بر پرداخت حق بیمه با نرخ‌های تعیین شده، با پرداخت حق بیمه به میزان مشخص شده (9 درصد)، صرفاً در داخل کشور از خدمات درمانی مراکز ملکی و یا طرف قرارداد سازمان برای خود و افراد تحت تکفل قانونی برخوردار شود.
- هزینه‌های تشخیصی و درمانی بیمهشده و افراد تحت تکفل قانونی وی در خارج از کشور پس از تأیید نمایندگی سیاسی، کنسولگری و یا وابسته کار جمهوری اسلامی ایران و یا کارگزاران برون‌مرزی تعیین شده در کشور پذیرنده، بر اساس تعرفه‌های داخل کشور همانند سایر بیمه‌شدگان توسط دفاتر اسناد پزشکی سازمان تأمین‌اجتماعی قابل پرداخت خواهد بود.
ح) افراد خانواده بیمهشده
افراد خانواده بیمهشده که از حمایتهای مندرج در بیمه ایرانیان خارج از کشور بهره‌مند میگردند، عبارتند از:
- همسر بیمهشده
- شوهر تحت تکفل بیمهشده زن
- فرزندان و نوادگان اناث به شرط نداشتن شغل و شوهر
- فرزندان ذکور تا بیست سالگی (19 سال تمام) و بعد از آن منحصراً در صورتیکه معلول ازکارافتاده نیازمند باشند یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی داشته باشند.
- فرزند خوانده اناث و ذکور به شرط احراز شروط مقرر در بندهای 3 و 4
- پدر یا مادر تحت کفالت
ط) نحوه تحت تکفل قرار گرفتن والدین بیمه شده و یا شوهر بیمه شده زن
در صورت حصول تمام شرایط ذیل موضوع تحت تکفل قرار گرفتن پدر یا مادر بیمه شده و شوهر بیمه شده/ مستمری بگیر زن می تواند مبنای بررسی و اقدام واحدهای اجرایی سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرد:
الف – سن پدر بیش از 60 سال تمام/ سن مادر 55 سال تمام/ سن شوهر از60 سال متجاوز باشد.
ب- درموارد عدم احراز شرایط سنی، به تشخیص کمیسیون های پزشکی موضوع ماده 91 قانون تأمین اجتماعی ازکارافتاده کلی باشند.
ج – بیمهشده/ مستمریبگیر در تأمین معاش افراد متقاضی کفالت نقش اساسی داشته باشد.
د – افراد متقاضی کفالت به موجب قانون تأمین اجتماعی مستمری دریافت ننمایند.
ه- در زمان ارائه تقاضای کفالت والدین/ شوهر بیمه شده زن، بیمهشده سازمان نباشند.
و - مشمول سایر صندوقهای بیمه و بازنشستگی از نظر پرداخت حق بیمه یا کسور بازنشستگی و یا دریافت حقوق و مستمری نباشند.
- بیمهشده/ مستمریبگیر یا وکیل قانونی وی می‌تواند درخواست کفالت والدین یا شوهر بیمهشده را به همراه مدارک لازم به کارگزاران رسمی برون‌مرزی یا شعبه ذیربط ارائه نموده تا پس از طی تشریفات مربوطه و انجام تحقیقات محلی و در صورت تأیید کفالت از سوی شعبه مربوطه از تعهدات قانونی سازمان بهره‌مند گردند.
ی) نحوه احتساب سوابق خدمت نظام وظیفه و حضور درجبهه(اعم از بیمه شده جانباز و غیر جانباز)
احتساب مدت خدمت نظام وظیفه و حضور داوطلبانه در جبهههای نبرد حق علیه باطل متقاضیان مشمول و شرایط احراز آن در اجرای قانون اصلاح تبصره ماده 14 قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب 30/1/1383 و قانون استفساریه قانون مذکور مصوب 28/3/1385 و آیین نامه اجرایی آن تعیین گردیده و بر همین اساس کلیه بیمه‌شدگان مشمول قانون تامین اجتماعی و همچنین مستمریبگیران (اعم از بازنشسته، ازکارافتاده و بازمانده)، در صورت تکمیل مراحل ذیل می‌توانند نسبت به ارائه تقاضا اقدام نمایند:
- دارا بودن حداقل دو سال سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان؛
- تکمیل فرم درخواست احتساب سوابق خدمت نظام وظیفه و حضور در جبهه (مطابق فرم پیوست)؛
- ارائه کارت پایان خدمت الکترونیکی (هوشمند) برای افراد کمتر از 50 سال و کارت های پایان خدمت قدیمی معتبر برای افراد 50 سال به بالا (مشروط به اینکه مخدوش نبوده و تاریخ شروع و خاتمه خدمت کاملا مشخص باشد).
تذکر: سوابق حضور در جبهه متقاضیان از تاریخ 31/06/1359 تا تاریخ 27/05/1367 با ارائه گواهی از سوی سازمانهای مجاز صادرکننده گواهی جبهه با پرداخت حقبیمه متعلقه قابل احتساب خواهد بود.
- میزان حق بیمه متعلقه براساس فرمول ذیل تعیین می گردد:
( نرخ)30 % × مدت × میانگین حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمه ظرف آخرین دو سال قبل از تقاضا = میزان حق بیمه متعلقه
که آن سهم بیمهشده و سهم دولت میباشد.
نحوه پرداخت حقبیمه متعلقه هم به صورت نقد و هم به صورت اقساط (حداکثر 12 قسط ماهانه) می باشد، که در صورت پرداخت یکجا، مهلت پرداخت حداکثر تا پایان ماه بعد از زمان محاسبه و در صورت پرداخت به صورت اقساط مطابق مهلتهای تعیین شده در تقسیطنامه (هر قسط یک ماه) خواهد بود.
پذیرش سوابق مورد نظر و برخورداری متقاضیان از حمایتهای مقرر قانون تامین اجتماعی پس از پرداخت کامل حقبیمه در مهلت تعیینشده امکانپذیر است.
ک) نحوه نقل و انتقال حقبیمه یا کسور بازنشستگی از سایر صندوقها به سازمان تأمین اجتماعی
بر اساس قانون نقل و انتقال حقبیمه یا بازنشستگی مصوب 27/03/1365 مجلس شورای اسلامی و آئیننامههای اجرائی آن، کلیه افرادی که به واسطه یکی از حالات استعفا، اخراج، انفصال دائم و بازخرید خدمت و یا اشخاصی که طبق ضوابط قانونی به سبب انتقال، تغییر ساختار سازمانی و یا تغییر وضع استخدامی مشترک سازمان تامین اجتماعی شده یا بشوند می‌توانند با انجام تشریفات مقرر و پرداخت مابهالتفاوت متعلقه نسبت به انتقال سوابق مذکور اقدام نمایند. کلیه بیمه‌شدگان که در زمان ارائه تقاضا در ردیف بیمهپردازان سازمان باشند می‌توانند نسبت به ارائه درخواست (مطابق فرم نمونه پیوست) و طی نمودن فرآیند مربوطه اقدام نمایند.
مدارک لازم:
- اولین حکم استخدامی که مستخدم به موجب آن مشمول مقررات صندوق بازنشستگی ذیربط قبلی خود قرار گرفته،
- حکم قطع رابطه استخدامی،
- گواهی رسمی موسسه محل اشتغال قبلی مبنی بر عدم دریافت کسور و همچنین ارائه گواهی مبنی بر اعلام تاریخ شروع و پایان مدت پرداخت کسور بازنشستگی به همراه میزان کسور آن با درج ایام مرخصی بدون حقوق، غیبت، ایام انفصال موقت و...
متقاضی یا وکیل قانونی وی درصورت تمایل می تواند با مراجعه به کارگزار رسمی برون مرزی یا شعبه ذیربط نسبت به، ارائه تقاضا و تکمیل مدارک مذکور اقدام تا متعاقب واریز مبلغ کسور منتقله از صندوق بازنشستگی قبلی به حساب سازمان، زمینه محاسبه مبلغ مابه التفاوت متعلقه فراهم گردد.
میزان مابهالتفاوت متعلقه براساس نرخ 18% آخرین حقوق و مزایا مبنای برداشت کسور (روزانه) درمحل خدمت قبلی یا حقوق و مزایای مبنای کسر حق بیمه (روزانه) زمان تقاضا در محل خدمت جدید (هرکدام بیشتر باشد) به کسر میزان وجوه منتقله از صندوق قبلی محاسبه میگردد.
تذکر: مبلغ مابهالتفاوت متعلقه به صورت یکجا ( با مهلت پرداخت حداکثر ظرف 3 ماه از تاریخ ابلاغ قانونی) و یا حداکثر طی 30 قسط قابل پرداخت میباشد.
ل) شرایط عام برقراری مستمری بازنشستگی در حال حاضر
- داشتن 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه با 50 سال سن برای مردان و 45 سال سن برای زنان.
- دارا بودن حداقل 20سال سابقه پرداخت حق بیمه مقرر و 60 سال سن برای مردان و 55 سال سن برای زنان.
- داشتن 35 سال سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرایط سنی.
م) شرایط بازنشستگی بر اساس قانون تعیین تکلیف تأمین اجتماعی اشخاصی که 10 سال و کمتر حق بیمه پرداخت کرده اند مصوب 17/07/1392 مجلس شورای اسلامی
- ماده واحده – سازمان تأمین اجتماعی مکلف است به افرادی که حداقل 10 سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه را دارند و به سن 60 سال برای مردان و 55 سال برای زنان رسیده اند یا به هردلیلی به تشخیص کمیسیون های موضوع ماده (91) قانون تأمین اجتماعی مصوب 03/04/1354 و اصلاحات بعدی آن در سنین کمتر از موارد فوق کارافتاده شده اند ولی به موجب ماده 75 قانون تامین اجتماعی از حق مستمری برخوردار نمی شوند، متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه ، حقوق بازنشستگی پرداخت نماید. افرادی که کمتر از 10 سال حق بیمه پرداخت کردهاند، می‌توانند با پرداخت مابهالتفاوت حقبیمه اعم از حق کارگر و کارفرما تا 10 سال به نرخ سال درخواست، از امتیاز بازنشستگی این حکم برخوردار شوند.
توجه 1: افرادی که دارای سابقه پرداخت حق بیمه بین 10 تا 20 سال می باشند و به سن 60 سال برای مردان و 55 سال برای زنان رسیده اند، می توانند با ارائه تقاضا، متناسب با سال های پرداخت حق بیمه از حقوق بازنشستگی بهره‌مند گردند.
توجه 2: در هر حال بهره‌مندی از تعهدات قانونی مطابق قانون و تغییرات یا اصلاحات بعدی آن انجام خواهد شد.
ن) شرایط برقراری مستمری ازکارافتادگی
چنانچه بیمه شده در برابر تعهد بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت با نرخ 20% (18% سهم بیمه شده + 2% سهم دولت)، قرارداد منعقد و پس از پرداخت حق بیمه متقاضی شرکت در کمیسیون پزشکی جهت بهره‌مندی از مستمری ازکارافتادگی باشد، در صورت ارائه گواهی پزشک معالج متخصص مرتبط مبنی بر ذکر بیماری، خلاصه درمان، خاتمه درمان و غیر‌قابل علاج بودن بیماری شخص بیمه شده با احراز شرایط مقرر به همراه مدارک درمانی به کمیسیون پزشکی (موضوع ماده 91 قانون تأمین اجتماعی) مستقر در داخل کشور معرفی و در صورت احراز شرایط ذیل حائز دریافت مستمری ازکارافتادگی می گردد.
اولاً: چنانچه به تشخیص کمیسیون پزشکی، میزان ازکارافتادگی بیمه شده حداقل 66 درصد و یا بیشتر باشد.
ثانیاً: به موجب ماده 75 قانون، بیمه شده می بایست ظرف ده سال قبل از تاریخ ابتلا به بیماری، حداقل حق بیمه یک سال را که متضمن حق بیمه نود روز ظرف یک سال قبل از تاریخ ابتلا به بیماری منجر به ازکارافتادگی باشد، پرداخت نموده باشد.
س) شرایط برقراری مستمری بازماندگان
برای برقراری مستمری بازماندگان بیمه شده متوفی، طبق ماده 80 قانون تأمین اجتماعی احراز یکی از شرایط زیر ضروری است.
1-بیمه شده متوفی ظرف 10 سال قبل از تاریخ فوت حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد مشروط بر اینکه 90 روز آن در آخرین سال حیات واقع شده باشد.
2- بیمه شده متوفی حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.
3-در اجرای تبصره 1 قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی اشخاصی که ده سال و کمتر سابقه پرداخت حق بیمه دارند، مصوب 17/07/1392 مجلس شورای اسلامی و سایر قوانین مرتبط تامین اجتماعی در صورت فوت بیمه شده متوفی که از تاریخ 27/07/1376 به بعد فوت شده اند، چنانچه فاقد شرایط مقرر در بندهای 1 و 2 بوده و دارای سابقه پرداخت حق بیمه بیش از یک سال باشند، متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه از مستمری بازماندگان بهره‌مند می گردند.
نشانی: جمهوری اسلامی ایران، تهران، خیابان آزادی، پلاک 359، کدپستی 1457965595 تلفن: 02164502465 و02164502467 وب سایت سازمان: (www.tamin.ir). سایت بین الملل (ایرانیان خارج از کشور و اتباع خارجی) (mss.tamin.ir) ، ایمیل اداره کل امور بیمه شدگان : (mss.dep@tamin.ir) ، فکس: 02166939744